Druk

Tijdens een internationale uitwisseling was Robbert Boyle (GSM 1627-1691) maar ik mag Bob zeggen op bezoek bij de GroeneWelle en werd rondgeleid door zijn collega Henk Goudappel.
Henk liet hem de school zien natuurlijk het laboratorium maar ook het dierverzorgingslokaal.
De natuurkundigen stonden over een bak met kuikens geleund en mijmerden wat.
Grappig 24 kuikens zijn dat er altijd 24?
Ibe bevestigde dat er doorlopend 24 kuikens in de bak moeten zitten,
de natuurkundigen knikten tevreden, natuurkundigen houden van constanten.

Midden in de bak was een drukknopje gemaakt.
Laten we eens tellen hoe vaak er een kuiken op het knopje drukt.
1 druk, 2 druk, 3 druk, 4 druk …..tijd. vier druk per minuut dus, zou dat herhaalbaar zijn?
Na een aantal warnemingen blijkt dat dat het aantal drukjes per minuut inderdaad 4 is.
De jongste van de natuurkundigen werd enthausiast, we hebben een wetmatigheid ontdekt,
de wet van Goudappel druk = constant!
(Bob vond dat druk met een p moet worden aangegeven in het kader van de internationalisering de p van pressure)
Niet zo vlug jonge vriend zei Bob, want wat gebeurt er als we er een cavia bijzetten?
Nog wat proeven wezen uit dat de druk stijgt als je er een cavia bijzet, maar hier nam Henk geen genoegen mee, da's niet eerlijk, je hebt de constante veranderd.
Ook Ibe maakte bezwaar tegen deze handelswijze (niet alleen natuurkundigen houden van constanten blijkbaar)
OK dan halen we de cavia eruit, maar we maken het hok kleiner.
Weer tellen, en wat blijkt? Als het hok kleiner wordt stijgt de druk.
Kijk jonge vriend dat is nu een echte wet de wet van Boyle V * p = constant.
Nog diezelfde avond kwam collega Joseph Louis Gay-Lussac (GSM 1778-1850) Joop voor zijn vrienden langs.
Henk toonde Joop trots de ontdekking van Bob.
Belangstellend keek Joop in de bak, de kuikentjes lagen lief te slapen.
Joop telde de drukjes een half uur lang. Niets.
Die Bob had het dus bij het verkeerde eind.
Teleurgesteld liepen de natuurkundigen weg, maar Henk de onhandigste van de twee stootte tegen de bak en de helft van de kuikens werd wakker en begonnen drukjes te maken.
Kijk eens Joop nu drukt het wel weer.
Grappig, kennelijk is de beweeglijkheid iets wat je niet mag vergeten.
Maar op die manier kunnen we de wet aanvullen zodat die wel werkt.
Dan meten we ook absolute de beweegelijkheid van de kuikens
V * p / T = constant, geweldig we noemen het de wet van Goudappel, nee nee jij bent de gast en Bob had ook al wat gedaan, we noemen het de wet van Boyle Gay-Lussac.